Nieważność umowy kredytu z kwietnia 2002 r. zawartej z dawnym Nordea Bank / Bank Komunalny w Gdyni (aktualnie PKO BP) - wyrok SO Wrocław z 15.05.2024 r.
Wyrokiem z dnia 15.05.2024 r., Sąd Okręgowy we Wrocławiu (SSO Iwona Wysocka), w sprawie o sygn. akt I C 686/19 ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego zawartego z dawnym Nordea Bank Polska / Bank Komunalny S.A. w Gdyni. Nadto, Sąd zasądził dochodzone kwoty wraz z odsetkami od dnia złożenia pozwu. Bank został w całości obciążony kosztami procesu.
W ramach ustnego uzasadnienia, Sąd wskazał na dowolność banku w kształtowaniu świadczeń stron, nieuczciwość klauzuli walutowej, a także brak informacji o ryzyku walutowym.
Sąd uwzględnił zarzut zatrzymania podniesiony przez bank, ale nie wpłynęło to na rozstrzygnięcie o odsetkach / nie zostały „obcięte”. Można przyjąć, że to zasługa wyroku TSUE z 14.12.2023 r. C-28/22.
Ciekawostką w sprawie jest to, że kredytobiorcy w ramach zwiększenia kwoty kredytu otrzymali aneks do umowy kredytu indeksowane, który opiewał na sumę CHF. W tym czasie, Nordea Bank udzielał już kredytów denominowanych i jak widać dla pracowników banku było to zupełnie obojętne.
Wyrok jest nieprawomocny.
Pozew został wniesiony w czerwcu 2019 r., a w sprawie odbyło się dziewięć rozpraw.
Na czas trwania postępowania wpłynęła pandemia, oczekiwanie na kolejne TSUE, potem wielką uchwałę Sądu Najwyższego, a także przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Nieważność umowy kredytu mPlan ze stycznia 2008 r. dawnego BRE Bank (aktualnie mBank) - wyrok SO Wrocław z 15.05.2024 r.
Wyrokiem z dnia 15.05.2024 r., Sąd Okręgowy we Wrocławiu (SSO Radosław Nawrocki), w sprawie o sygn. akt XII C 929/20 ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego typu „mPlan” zawartej w styczniu 2008 r. oraz zasądził dochodzone kwoty wraz z odsetkami ustawowymi od dnia złożenia pozwu. Nadto, Sąd obciążył bank kosztami procesu.
Sąd oddalił dalej idące roszczenie o ustalenie wskazując na brak interesu prawnego oraz fakt pozwania już kredytobiorców przez bank.
W ramach ustnego uzasadnienia Sąd wskazał na nieuczciwość klauzuli walutowej, brak możliwości uzupełnienia umowy, obciążenie kredytobiorców nieograniczonym ryzykiem walutowym, a także niewypełnienie przez bank obowiązków informacyjnych, co skutkowało naruszeniem interesów kredytobiorców, jako konsumentów.
Pozew został wniesiony w sierpniu 2020 r.
Na czas trwania postępowania wpłynęła pandemia, przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, a także rozbudowana linia obrony banku.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Nieistnienie umowy kredytu z kwietnia 2008 r. dawnego Polbank (aktualnie Raiffeisen Bank International) - wyrok SO Legnica z 15.05.2024 r.
Wyrokiem z dnia 15.05.2024 r. Sąd Okręgowy w Legnicy (SSO Joanna Oszczęda), w sprawie o sygn. akt I C 376/23, ustalił nieistnienie z powodu nieważności umowy kredytu indeksowanego do CHF zawartej z dawnym Polbank (obecnie Raiffeisen Bank International AG w Wiedniu). Nadto, zasądził od banku na rzecz Klienta Kancelarii dochodzoną kwotę wraz z odsetkami od dnia wezwania. W tej sprawie, kapitał kredytu został potrącony przed złożeniem pozwu. Bank został obciążony kosztami procesu.
W ramach ustnego uzasadnienia Sąd wskazał na nieuczciwość klauzuli przeliczeniowej, dowolność banku w ustalaniu kursów CHF, co miało wpływ na wysokość zobowiązania kredytobiorcy. Nadto, Sąd zwrócił uwagę na brak jakiejkolwiek informacji o ryzyku walutowym.
W sprawie odbyła się jedna rozprawa.
Pozew został wniesiony w kwietniu 2023 r.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Nieważność umowy kredytu ze stycznia 2009 r. zawartej z ING Bank Śląski - wyrok SO Wrocław z 13.05.2024 r.
Wyrokiem z dnia 13.05.2024 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu (SSO Adam Maciński), wydanym w sprawie o sygn. akt I C 1196/20, ustalił nieważność Umowy o Mieszkaniowy Kredyt Hipoteczny w złotych indeksowany kursem CHF, zawartej w styczniu 2009 r. z ING Bankiem Śląskim oraz oddalił roszczenie o zapłatę z uwagi na podniesiony przez bank zarzut potrącenia. Bank został obciążony kosztami procesu.
W ramach ustnego uzasadnienia, Sąd wskazał na zasadność zarzutów i argumentacji prawnej przedstawionej w ramach pozwu i dalszych pism procesowych. Nadto, o nieważności umowy przesądziła abuzywność klauzuli walutowej oraz brak informacji o ryzyku walutowym.
Pozew został wniesiony we wrześniu 2020 r., a w sprawie odbyła się jedna rozprawa oraz przeprowadzony został dowód z opinii biegłego, a także przesłuchania świadków zawnioskowanych przez bank. Wszystko to wpłynęło na czas trwania postępowania.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Komentarz Kancelarii - znaczenie postanowienia TSUE z 8.05.2024 r. C-424/22, na gruncie prawa zatrzymania i przysługujących kredytobiorcom odsetek za czas trwania sporu.
TSUE ponownie rozstrzygnął w kwestii zarzutu zatrzymania po który sięgają banki w celu "zminimalizowania" swoich strat.
Korzystny dla kredytobiorców frankowych wyrok w sprawie C-424/22 zapadł w dniu 8.05.2024 r. i jest kontynuacją stanowiska zaprezentowanego przez TSUE w wyroku z 14.12.2023 r. (C-28/22).
TSUE odniósł się do pytania zadanego na gruncie propozycją kredytobiorców chcących rozliczyć się z bankiem w oparciu o teorię dwóch kondykcji (zakłada, że obie strony dysponują dwoma oddzielnymi roszczeniami). Natomiast bank nie godził się na to, więc podniósł zarzut zatrzymania.
TSUE jednoznacznie potępił praktykę stosowania prawa zatrzymania środków pieniężnych w sporach pomiędzy kredytobiorcami a bankami, jako niezgodną z dyrektywą 93/13. TSUE stwierdził, że dyrektywa 93/13 stanowi przeszkodę dla banków w stosowaniu prawa zatrzymania, gdy umowa kredytowa jest nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków. Wyraźnie zatem, położony został kres korzystaniu przez banki z prawa zatrzymania, jako formy obrony przed wykonaniem wyroku zasądzającego nienależne świadczenia na rzecz konsumenta. W rezultacie konsument nie może być zobligowany do zwrotu całej otrzymanej od banku kwoty przed otrzymaniem zwrotu nienależnie pobranych środków przez bank.
Czym jest zarzut zatrzymania? W przypadku zarzutu zatrzymania, strona zobowiązana do zapłaty ma możliwość wstrzymania świadczenia do momentu, gdy strona przeciwna zaoferuje zwrot środków lub zabezpieczy roszczenie o ich zwrot. W sprawach frankowych banki wykorzystują to narzędzie prawne, aby uniknąć pełnego zwrotu zasądzonych kwot. Uznanie zarzutu zatrzymania w istocie komplikuje sprawę, sprawiając, że kredytobiorca nie ma możliwości otrzymania pełnej kwoty odsetek za opóźnienie, ponieważ ich naliczanie jest również zatrzymywane w chwili uznania zarzutu.
Jakie są więc realne skutki orzeczenia TSUE dla kredytobiorców?
Przede wszystkim, banki utraciły możliwość blokowania konsumentom dostępu do ustawowych odsetek za opóźnienie, w związku z czym każda przewlekłość postępowania doprowadzi do zwiększenia korzyści kredytobiorców z późniejszego wyroku unieważniającego jego umowę kredytu. Zmiana ta znacząco rozszerza zakres korzyści dla kredytobiorców.
Stanowisko TSUE w pełni pokrywa się z argumentacją zespołu Kancelarii przedstawianą dotychczas w sporach frankowych prowadzonych na rzecz Klientów Kancelarii.
Kolejne orzeczenia TSUE bezsprzecznie wzmacniają pozycję procesową kredytobiorców w sporach z bankami.
Wygrana Klientów Kancelarii przed Sądem Najwyższym w sprawie przeciwko Santander Bank Polska (umowa kredytu EKSTRALOKUM z października 2008 r.) - postanowienie SN z 10.05.2024 r.
10.05.2024 r. w sprawie I CSK 2960/23 – Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Santander Bank Polska.
Wyrok jest ostateczny.
Umowa kredytu zawarta z d. Kredyt Bankiem – ostatecznie nieważna:
(1) Wyrok Sądu I instancji – 8.07.2022 r. (I C 20/22), wydany wskutek pozwu złożonego w styczniu 2022 r.
(2) Wyrok uzupełniający Sądu I instancji – 2.11.2022 r. (I C 20/22).
(3) Wyrok Sądu II instancji – 23.03.2023 r. (II Ca 13/23), wydany wskutek apelacji banku, która została oddalona w całości (nie uwzględniono zarzutu zatrzymania).
(4) Wykreślenie hipoteki już nastąpiło w oparciu o wyrok ustalający i przygotowany przez Kancelarię wniosek.
(5) Wskutek czynności podjętych przez Kancelarię po uzyskaniu wyroku sądu II instancji – proces rozliczania z bankiem wzajemnych nienależnych świadczeń został zakończony, a kredyt zniknął z rachunku bankowego i uległ wyksięgowaniu z systemu banku.
(6) Wpis w BIK został usunięty.
Sprawę prowadzili:
Agnieszka Osowiecka – Wasiak, radca prawny
Michał Przybylak, radca prawny
Komentarz Kancelarii - postanowienie TSUE z 3.05.2024 r. C‑348/23 (odbieranie oświadczeń od kredytobiorców nie wpływa na wymagalność roszczeń i naliczanie odsetek).
We wcześniejszym wpisie z grudnia 2023 r. („Komentarz Kancelarii - Wyrok TSUE z 7.12.2023 r. C-140/22 a odbieranie przez sądy oświadczeń od konsumentów o świadomości skutków nieważności umowy na tle daty naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie”) informowaliśmy Państwa o korzystnym orzeczeniu TSUE, w którym to zanegowano konieczność składania sformalizowanych oświadczeń o wyrażeniu zgody na stwierdzenie nieważności Umowy.
Tożsame stanowisko podtrzymał TSUE w postanowieniu z dnia 3.05.2024 r. C‑348/23, w którym wskazał, iż art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że w kontekście stwierdzenia nieważności w całości zawartej z konsumentem przez instytucję bankową umowy kredytu na zakup nieruchomości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego nie może ona dalej obowiązywać, stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą skutki prawne wiążące się ze stwierdzeniem nieważności owej umowy w całości są uzależnione od spełnienia przez tego konsumenta warunku zawieszającego, by ów konsument przed sądem krajowym złożył oświadczenie, w drodze którego wskaże, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego warunku, po drugie, że jest świadomy, z jednej strony, iż nieważność wspomnianego warunku pociąga za sobą stwierdzenie nieważności umowy kredytu na zakup nieruchomości, a z drugiej strony – skutków tego stwierdzenia nieważności, oraz po trzecie, że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy.
TSUE rozpatrując pytanie prejudycjalne wskazał, iż odpowiedź na zadane przez sąd odsyłający wynika z wcześniejszego wyroku z 7.12.2023 r. C-140/22, podtrzymując w całości dotychczasowe stanowisko.
Wobec powyższego, tytułem podsumowania wskazać należy ponownie, iż wymagalność roszczenia konsumenta i data naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie, nie jest zależna od złożenia przez konsumenta oświadczenia o wyrażeniu zgody na stwierdzenie nieważności umowy.
Nieważność umowy kredytu Własny Kąt Hipoteczny z listopada 2007 r. zawartej z PKO BP - wyrok SO Świdnica z 30.04.2024 r.
Wyrokiem z dnia 30.04.2024 r., Sąd Okręgowy w Świdnicy (SSO Maja Sawicz), w sprawie o sygn. akt I C 326/21 ustalił nieważność umowy kredytu denominowanego Własny Kąt Hipoteczny. Nadto, Sąd zasądził dochodzone kwoty wraz z odsetkami od dnia doręczenia pozwu bankowi. Bank został w całości obciążony kosztami procesu.
W ramach ustnego uzasadnienia, Sąd wskazał na dowolność banku w kształtowaniu świadczeń stron, nieuczciwość klauzuli walutowej, a także brak informacji o ryzyku walutowym.
Wyrok jest nieprawomocny.
Pozew został wniesiony w lutym 2021 r., a w sprawie odbyły się trzy rozprawy.
Na czas trwania postępowania wpłynęło przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, a także próby „negocjowania” propozycji ugodowej banku, która okazała się być nienegocjowalna.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Wykreślenie hipoteki - wykonanie wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu mPlan (postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków)
Wykreślenie hipoteki zabezpieczającej umowę kredytu mPlan zawartą w kwietniu 2006 r. z BRE Bank (mBank), której nieważność została prawomocnie ustalona przez SO Wrocław.
Tak wygląda wykonanie wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków w dniu 10.04.2024 r. uwzględnił wniosek przygotowany przez Kancelarię i wykreślił z księgi wieczystej nieruchomości hipotekę zabezpieczającą nieważny kredyt „frankowy”.
Wykreślenie nastąpiło w oparciu o wyrok ustalający, gdyż bank pomimo wezwania, zwlekał z wydaniem zgody – kwitu mazalnego.
W ten sposób, po uzyskaniu prawomocnego wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu, kończy się kolejny etap sporu z bankiem.
Wyrok I instancji (SO Wrocław) zapadł 23.12.2022 r.
Wyrok II instancji (SA Wrocław) zapadł 8.12.2023 r.
Wpis do rejestru klauzul niedozwolonych UOKIK - komentarz Kancelarii na gruncie wyroków TSUE z 21.09.2023 r. C-139/22 oraz z 18.01.2024 r. C-531/22.
W wyroku C-139/22 TSUE wskazał, że przepisy dyrektywy 93/13 nie stoją na przeszkodzie temu, by warunek umowny, który nie był indywidualnie negocjowany, został uznany przez właściwe organy krajowe za nieuczciwy z tego tylko powodu, że jego treść jest równoznaczna z treścią postanowienia wzorca umowy wpisanego do krajowego rejestru klauzul niedozwolonych.
W wyroku C-531/22 TSUE wskazał, iż przepisy dyrektywy 93/13 nie stoją na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym wpis warunku umowy do krajowego rejestru klauzul niedozwolonych powoduje uznanie tego warunku za nieuczciwy w każdym postępowaniu z udziałem konsumenta, w tym także wobec przedsiębiorcy innego niż ten, przeciwko któremu toczyło się postępowanie o wpis rzeczonego warunku do tego rejestru krajowego, i gdy ten warunek nie ma takiego samego brzmienia jak warunek wpisany do wspomnianego rejestru, ale posiada taki sam sens i wywołuje jednakowe skutki wobec danego konsumenta.
Ze wskazanych orzeczeń wynika, iż w każdym postępowaniu z udziałem konsumentów możliwe jest uznanie kwestionowanych postanowień za niedozwolone w oparciu już o sam fakt wpisu analogicznego postanowienia do rejestru klauzul niedozwolonych. Nie ogranicza się to wyłącznie do identycznych treściowo klauzul zawartych w umowach określonego banku, ale obejmuje to również spory z innymi przedsiębiorcami, których postanowienia nie zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, ale posiada taki sam sens i wywołuje jednakowe skutki wobec danego konsumenta.
W świetle faktu, iż postanowienia w wielu umowach kredytowych opierają się na analogicznej konstrukcji (jak chociażby klauzule indeksacyjne i denominacyjne), ww. orzecznictwo TSUE może stanowić ułatwienie procesowe dla kredytobiorców-konsumentów, a ponadto może korzystnie wpłynąć na czas trwania postępowania przed sądem. W rejestrze klauzul niedozwolonych znajduje się bowiem wiele wpisów dot. postanowień związanych z mechanizmem przeliczeniowym kursami ustalanymi jednostronnie przez bank (m.in. pod nr: 3178, 3179, 3516, 3519, 5622, 5743, 7770 – 7777).