Komentarz Kancelarii - znaczenie postanowienia TSUE z 8.05.2024 r. C-424/22, na gruncie prawa zatrzymania i przysługujących kredytobiorcom odsetek za czas trwania sporu.
TSUE ponownie rozstrzygnął w kwestii zarzutu zatrzymania po który sięgają banki w celu "zminimalizowania" swoich strat.
Korzystny dla kredytobiorców frankowych wyrok w sprawie C-424/22 zapadł w dniu 8.05.2024 r. i jest kontynuacją stanowiska zaprezentowanego przez TSUE w wyroku z 14.12.2023 r. (C-28/22).
TSUE odniósł się do pytania zadanego na gruncie propozycją kredytobiorców chcących rozliczyć się z bankiem w oparciu o teorię dwóch kondykcji (zakłada, że obie strony dysponują dwoma oddzielnymi roszczeniami). Natomiast bank nie godził się na to, więc podniósł zarzut zatrzymania.
TSUE jednoznacznie potępił praktykę stosowania prawa zatrzymania środków pieniężnych w sporach pomiędzy kredytobiorcami a bankami, jako niezgodną z dyrektywą 93/13. TSUE stwierdził, że dyrektywa 93/13 stanowi przeszkodę dla banków w stosowaniu prawa zatrzymania, gdy umowa kredytowa jest nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków. Wyraźnie zatem, położony został kres korzystaniu przez banki z prawa zatrzymania, jako formy obrony przed wykonaniem wyroku zasądzającego nienależne świadczenia na rzecz konsumenta. W rezultacie konsument nie może być zobligowany do zwrotu całej otrzymanej od banku kwoty przed otrzymaniem zwrotu nienależnie pobranych środków przez bank.
Czym jest zarzut zatrzymania? W przypadku zarzutu zatrzymania, strona zobowiązana do zapłaty ma możliwość wstrzymania świadczenia do momentu, gdy strona przeciwna zaoferuje zwrot środków lub zabezpieczy roszczenie o ich zwrot. W sprawach frankowych banki wykorzystują to narzędzie prawne, aby uniknąć pełnego zwrotu zasądzonych kwot. Uznanie zarzutu zatrzymania w istocie komplikuje sprawę, sprawiając, że kredytobiorca nie ma możliwości otrzymania pełnej kwoty odsetek za opóźnienie, ponieważ ich naliczanie jest również zatrzymywane w chwili uznania zarzutu.
Jakie są więc realne skutki orzeczenia TSUE dla kredytobiorców?
Przede wszystkim, banki utraciły możliwość blokowania konsumentom dostępu do ustawowych odsetek za opóźnienie, w związku z czym każda przewlekłość postępowania doprowadzi do zwiększenia korzyści kredytobiorców z późniejszego wyroku unieważniającego jego umowę kredytu. Zmiana ta znacząco rozszerza zakres korzyści dla kredytobiorców.
Stanowisko TSUE w pełni pokrywa się z argumentacją zespołu Kancelarii przedstawianą dotychczas w sporach frankowych prowadzonych na rzecz Klientów Kancelarii.
Kolejne orzeczenia TSUE bezsprzecznie wzmacniają pozycję procesową kredytobiorców w sporach z bankami.
PRAWOMOCNA nieważność umowy kredytu EKSTRALOKUM z października 2007 r. zawartej z d. Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska) - wyrok SA Wrocław z 10.05.2024 r.
Wyrokiem z dnia 10.05.2024 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny (SSA Janusz Kaspryszyn), w sprawie o sygn. akt I ACa 2125/23 oddalił w apelację banku w zakresie ustalenia nieważności umowy i zmienił wyrok w zakresie zasądzenia w ten sposób, że oddalił powództwo stosując tzw. teorię salda, co wpłynęło na rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Niestety, uchwała Sądu Najwyższego z 25.04.2024 r. „nie przyjęła” się w tym składzie.
Apelacja banku dotyczyła wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31.01.2020 r. (SSO Ziemowit Barański), w sprawie o sygn. akt XII C 1402/18, którym Sąd ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego typu EKSTRALOKUM zawartej w październiku 2007 r. z dawnym Kredyt Bank oraz zasądził zwrot dochodzonej kwoty tytułem zwrotu nienależnego świadczenia.
W tej sprawie zapadły już łącznie 4 orzeczenia, gdyż wyrok Sądu Okręgowego z 31.01.2020 r. został uchylony wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22.09.2022 r. (SSA Janusz Kaspryszyn – spr., SSA Sławomir Jurkowicz, SSA Jacek Gołaczyński) w sprawie o sygn. akt I ACa 795/20 – ze wskazaniem na możliwość uzupełnienia umowy kursem średnim NBP.
Wskutek zażalenia wniesionego przez Kancelarię do Sądu Najwyższego na rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego, wyrok został uchylony Postanowieniem SN z 16.05.2023 r. w sprawie II CZ 18/23.
W efekcie, sprawa wróciła do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, który prawomocnie utrzymał nieważność umowy kredytu.
Pozew został wniesiony w kwietniu 2018 r.
Wyrok jest PRAWOMOCNY.
Co ważne – w zakresie ustalenia nieważności umowy kredytu, wyrok stanowi podstawę do rozliczenia stron nieważnej umowy kredytu, a także wykreślenia hipoteki.
Nadto, skutkiem wyroku jest uwolnienie Klientów Kancelarii od toksycznego kredytu i długu, który był nadal wyższy, aniżeli kwota udzielonego kredytu, pomimo 16,5 lat spłaty kredytu zaciągniętego na 30 lat.
Ważny jest bilans i interes Klientów na gruncie ustalenia nieważności umowy kredytu:
– w 2007 r. bank wypłacił kredyt w kwocie 166.000 zł
– kredyt został udzielony na 30 lat
– spłata trwała niewiele ponad 16,5 lat
– spłacono do banku ok. 190.000 zł
– saldo zadłużenia wg banku na wczoraj wynosiło ok. 170.000 zł (ten dług nie istnieje wskutek wyroku)
*** po wyroku do zwrotu przez bank zostaje ok. 25.000 zł ***
Aktualnie, Kancelaria przystępuje do rozliczenia nieważnej umowy kredytu, a także wykreślenia hipoteki.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Wygrana Klientów Kancelarii przed Sądem Najwyższym w sprawie przeciwko Santander Bank Polska (umowa kredytu EKSTRALOKUM z października 2008 r.) - postanowienie SN z 10.05.2024 r.
10.05.2024 r. w sprawie I CSK 2960/23 – Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Santander Bank Polska.
Wyrok jest ostateczny.
Umowa kredytu zawarta z d. Kredyt Bankiem – ostatecznie nieważna:
(1) Wyrok Sądu I instancji – 8.07.2022 r. (I C 20/22), wydany wskutek pozwu złożonego w styczniu 2022 r.
(2) Wyrok uzupełniający Sądu I instancji – 2.11.2022 r. (I C 20/22).
(3) Wyrok Sądu II instancji – 23.03.2023 r. (II Ca 13/23), wydany wskutek apelacji banku, która została oddalona w całości (nie uwzględniono zarzutu zatrzymania).
(4) Wykreślenie hipoteki już nastąpiło w oparciu o wyrok ustalający i przygotowany przez Kancelarię wniosek.
(5) Wskutek czynności podjętych przez Kancelarię po uzyskaniu wyroku sądu II instancji – proces rozliczania z bankiem wzajemnych nienależnych świadczeń został zakończony, a kredyt zniknął z rachunku bankowego i uległ wyksięgowaniu z systemu banku.
(6) Wpis w BIK został usunięty.
Sprawę prowadzili:
Agnieszka Osowiecka – Wasiak, radca prawny
Michał Przybylak, radca prawny
Komentarz Kancelarii - postanowienie TSUE z 3.05.2024 r. C‑348/23 (odbieranie oświadczeń od kredytobiorców nie wpływa na wymagalność roszczeń i naliczanie odsetek).
We wcześniejszym wpisie z grudnia 2023 r. („Komentarz Kancelarii - Wyrok TSUE z 7.12.2023 r. C-140/22 a odbieranie przez sądy oświadczeń od konsumentów o świadomości skutków nieważności umowy na tle daty naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie”) informowaliśmy Państwa o korzystnym orzeczeniu TSUE, w którym to zanegowano konieczność składania sformalizowanych oświadczeń o wyrażeniu zgody na stwierdzenie nieważności Umowy.
Tożsame stanowisko podtrzymał TSUE w postanowieniu z dnia 3.05.2024 r. C‑348/23, w którym wskazał, iż art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że w kontekście stwierdzenia nieważności w całości zawartej z konsumentem przez instytucję bankową umowy kredytu na zakup nieruchomości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwy warunek, bez którego nie może ona dalej obowiązywać, stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą skutki prawne wiążące się ze stwierdzeniem nieważności owej umowy w całości są uzależnione od spełnienia przez tego konsumenta warunku zawieszającego, by ów konsument przed sądem krajowym złożył oświadczenie, w drodze którego wskaże, po pierwsze, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy tego warunku, po drugie, że jest świadomy, z jednej strony, iż nieważność wspomnianego warunku pociąga za sobą stwierdzenie nieważności umowy kredytu na zakup nieruchomości, a z drugiej strony – skutków tego stwierdzenia nieważności, oraz po trzecie, że wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności tej umowy.
TSUE rozpatrując pytanie prejudycjalne wskazał, iż odpowiedź na zadane przez sąd odsyłający wynika z wcześniejszego wyroku z 7.12.2023 r. C-140/22, podtrzymując w całości dotychczasowe stanowisko.
Wobec powyższego, tytułem podsumowania wskazać należy ponownie, iż wymagalność roszczenia konsumenta i data naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie, nie jest zależna od złożenia przez konsumenta oświadczenia o wyrażeniu zgody na stwierdzenie nieważności umowy.
Wygrana Klientów Kancelarii przed Sądem Najwyższym w sprawie przeciwko Santander Bank Polska (umowa kredytu EKSTRALOKUM z lipca 2008 r.) - postanowienie SN z 24.04.2024 r.
24.04.2024 r. w sprawie I CSK 2387/23 – Sąd Najwyższy odmawia przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Santander Bank Polska.
Wyrok jest ostateczny.
Umowa kredytu zawarta z d. Kredyt Bankiem – ostatecznie nieważna:
(1) Wyrok Sądu I instancji – 3.12.2021 r. (I C 265/21), wydany wskutek pozwu złożonego w kwietniu 2021 r.
(2) Wyrok Sądu II instancji – 7.02.2022 r. (I ACa 864/22), wydany wskutek apelacji banku, która została oddalona w zakresie ustalenia nieważności umowy kredytu (uwzględniono zarzut zatrzymania).
(3) Wykreślenie hipoteki już nastąpiło w oparciu o wyrok ustalający i przygotowany przez Kancelarię wniosek.
(4) Wskutek czynności podjętych przez Kancelarię po uzyskaniu wyroku sądu II instancji – proces rozliczania z bankiem wzajemnych nienależnych świadczeń został zakończony, a kredyt zniknął z rachunku bankowego i uległ wyksięgowaniu z systemu banku.
(5) Wpis w BIK został usunięty.
Sprawę prowadzili:
Agnieszka Osowiecka – Wasiak, radca prawny
Michał Przybylak, radca prawny
Wykreślenie hipoteki - wykonanie wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu mPlan (postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków)
Wykreślenie hipoteki zabezpieczającej umowę kredytu mPlan zawartą w kwietniu 2006 r. z BRE Bank (mBank), której nieważność została prawomocnie ustalona przez SO Wrocław.
Tak wygląda wykonanie wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków w dniu 10.04.2024 r. uwzględnił wniosek przygotowany przez Kancelarię i wykreślił z księgi wieczystej nieruchomości hipotekę zabezpieczającą nieważny kredyt „frankowy”.
Wykreślenie nastąpiło w oparciu o wyrok ustalający, gdyż bank pomimo wezwania, zwlekał z wydaniem zgody – kwitu mazalnego.
W ten sposób, po uzyskaniu prawomocnego wyroku ustalającego nieważność umowy kredytu, kończy się kolejny etap sporu z bankiem.
Wyrok I instancji (SO Wrocław) zapadł 23.12.2022 r.
Wyrok II instancji (SA Wrocław) zapadł 8.12.2023 r.
Nieważność umowy kredytu EKSTRALOKUM z kwietnia 2008 r. dawnego Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska) - wyrok SR Lubin z 11.04.2024 r.
Wyrokiem z dnia 11.04.2024 r., Sąd Rejonowy w Lubinie (SSR Marek Tęcza), w sprawie o sygn. akt I C 322/21 ustalił nieważność umowy kredytu EKSTRALOKUM indeksowanego do CHF zawartej w kwietniu 2008 r. z dawnym Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska). Nadto, Sąd zasądził dochodzone kwoty wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu.
Pozew został wniesiony w marcu 2021 r., a w sprawie nie odbyła się żadna rozprawa. Przesłuchanie świadków oraz powodów odbyło się na piśmie.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Wyrok z pełną ochroną kredytobiorców w związku z przesłankową nieważnością spłaconej umowy kredytu EKSTRALOKUM z kwietnia 2008 r. dawnego Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska) - wyrok SR Lubin z 26.03.2024 r.
Kancelaria uzyskała kolejny wyrok z pełną ochroną kredytobiorców na gruncie SPŁACONEJ umowy kredytu !
To prawdopodobnie dopiero drugie takie rozstrzygnięcie w Polsce (pierwsze uzyskaliśmy w SO Wrocław 12.01.2024 r.).
W sentencji wyroku Sądu ustalił, że nie istnieje stosunek prawny, ani prawo – na podstawie którego kredytobiorcy byliby zobowiązani do świadczenia na rzecz banku ponad zwrot świadczenia otrzymanego od banku w wykonaniu nieważnej umowy kredytu. Zatem, Sąd dostrzegł interes prawny w udzieleniu KOMPLEKSOWEJ OCHRONY na rzecz Klientów Kancelarii i to na gruncie spłaconej przedterminowo w 2022 r. umowy kredytu.
Wyrokiem z dnia 26.03.2024 r., Sąd Rejonowy w Lubinie (SSR Anna Lisiecka), w sprawie o sygn. akt I C 870/23 stwierdził przesłankowo nieważność umowy kredytu indeksowanego typu EKSTRALOKUM zawartej w kwietniu 2008 r. W związku z tym, Sąd zasądził również dochodzone pozwem kwoty (stanowiące nadwyżkę ponad wypłacony kapitał kredytu) wraz z odsetkami od dnia wezwania przedsądowego.
Dodatkowo, Sąd ustalił, że nie istnieje stosunek prawny, ani prawo – na podstawie którego kredytobiorcy byliby zobowiązani do świadczenia na rzecz banku ponad zwrot świadczenia otrzymanego od banku w wykonaniu nieważnej umowy kredytu (ponad zwrot kwoty kapitału kredytu).
Sąd w PEŁNI zabezpieczył interesy kredytobiorców, udzielając – w drodze ustalenia – kompleksowej ochrony przed bezprawnymi roszczeniami banku o zapłatę dodatkowych świadczeń, w związku z przesłankową nieważnością spłaconej umowy kredytu. Bankowi nie należy się NIC, poza zwrotem kwoty kapitału kredytu i wynika to z sentencji wyroku.
W efekcie, uzyskany wyrok eliminuje niepewność co do istnienia innego stosunku prawnego, będącego źródłem innych świadczeń na rzecz banku, aniżeli zwrot rzeczywiście dokonanych nienależnie świadczeń pieniężnych w wykonaniu nieważnej umowy. Jednym słowem, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego z 1964 r., strony mają sobie zwrócić to, co sobie świadczyły i NIC WIĘCEJ, a bankowi NIE NALEŻY SIĘ ŻADNE DODATKOWE ŚWIADCZENIE. Wyrok stanowi wyraz wypełnienia celów Dyrektywy 93/13 i usuwa niepewność po stronie kredytobiorców co do zakresu rozliczeń z bankiem wskutek nieważności umowy kredytu.
Przesłankową nieważność umowy, Sąd uzasadnił sprzecznością umowy z zasadą swobody umów. Sąd wskazał też na nieuczciwość klauzuli przeliczeniowej oraz niewypełnienie przez bank obowiązków informacyjnych w zakresie ryzyka walutowego. Dodatkowo, Sąd zwrócił uwagę na nieprecyzyjność umowy w określeniu rodzaju kredytu (umowy EKSTRALOKUM używają zamiennie określenia waloryzowany / denominowany).
Pozew został wniesiony w czerwcu 2023 r., a w sprawie odbyła się jedna rozprawa.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Nieważność spłaconej umowy kredytu Własny Kąt Hipoteczny z marca 2005 r. zawartej z PKO BP - wyrok SO Legnica z 27.02.2024 r.
Wyrokiem z dnia 27.02.2024 r., Sąd Okręgowy w Legnicy (SSO Joanna Łukaszewicz – Nowak), w sprawie o sygn. akt I C 633/22 zasądził dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami od dnia wezwania do zapłaty, w związku z przesłankowym stwierdzeniem nieważności spłaconej umowy kredytu denominowanego Własny Kąt Hipoteczny. W tej sprawie, kapitał kredytu został objęty potrąceniem przed złożeniem pozwu. Bank został w całości obciążony kosztami procesu.
W ramach ustnego uzasadnienia, Sąd wskazał na nieuczciwość klauzuli walutowej oraz brak informacji o ryzyku walutowym.
Wyrok jest nieprawomocny i został wydany po przeprowadzeniu jednej rozprawy.
Pozew został wniesiony we wrześniu 2022 r.
Czas trwania postępowania wydłużył się z powodu przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków zawnioskowanych przez bank.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
Wyrok z pełną ochroną kredytobiorcy - bankowi nie należy się nic poza zwrotem kapitału. Nieistnienie umowy kredytu EKSTRALOKUM z czerwca 2008 r. dawnego Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska) - wyrok SO Legnica z 6.02.2024 r.
Kolejny WAŻNY i PRECEDENSOWY wyrok, w którym kolejny sąd w PEŁNI zabezpieczył interesy kredytobiorców, udzielając – w drodze ustalenia – kompleksowej ochrony przed bezprawnymi roszczeniami banku o tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, w związku z nieważnością umowy kredytu.
Bankowi nie należy się NIC, poza zwrotem kwoty kapitału kredytu i wynika to z sentencji wyroku.
To kolejne takie rozstrzygnięcie w legnickim Sądzie Okręgowym wydane na rzecz Klientów Kancelarii, którzy czekali na wyrok tylko 5 miesięcy.
Wyrokiem z dnia 6.02.2024 r., Sąd Okręgowy w Legnicy (SSO Agata Kawa – Jerka), w sprawie o sygn. akt I C 988/23 ustalił nieistnienie (z powodu jej nieważności) umowy kredytu EKSTRALOKUM indeksowanego do CHF zawartej w czerwcu 2008 r. z dawnym Kredyt Bank (aktualnie Santander Bank Polska).
Dodatkowo, Sąd ustalił nieistnienie między stronami prawa, na podstawie którego pozwany jest uprawniony do wynagrodzenia za korzystanie przez powodów ze środków pieniężnych udostępnionych przez bank na podstawie umowy kredytu.
Sąd zasądził również dochodzoną kwotę stanowiącą nadwyżkę ponad wypłacony kapitał kredytu wraz z odsetkami od dnia wezwania. W tej sprawie, kapitał kredytu został objęty potrąceniem przed złożeniem pozwu. Bank został w całości obciążony kosztami procesu.
Pozew został wniesiony we wrześniu 2023 r., a w sprawie odbyła się jedna rozprawa.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą:
radca prawny Agnieszka Osowiecka – Wasiak
radca prawny Michał Przybylak
